Helpt citroenwater met ontgiften en afvallen?

13 december 2019 door: Anderzorg

Deze routine zou je lichaam ontgiften en de vetverbranding een boost geven waardoor de kilo’s eraf vliegen. Kun je dat inderdaad ervan verwachten?

I'm a Foodie

Onze 20 diëtisten en voedingswetenschappers bloggen over gezonde voeding. Onafhankelijke kennis door echte professionals uit het vak. Kijk; da's duidelijk!

• ir. Marijke Berkenpas
  Diëtist, voedingswetenschapper - Founder I'm a Foodie

Citroenwater kun je eenvoudig zelf maken door een halve of hele citroen uit te knijpen en het sap aan een glas water toe te voegen. Met citroensap is weinig mis. Het bestaat voornamelijk uit water (ca. 90%), koolhydraten (ca. 6%) en zuren (ca. 4%) [1]. Het bevat ook kalium en vitamine C, maar omdat je relatief weinig citroensap in een glas water doet valt de hoeveelheid wel mee. In 50 ml citroensap zit ongeveer 26 mg vitamine C. Dat is de helft van wat er in een kiwi zit. Maar alles is natuurlijk meegenomen. Het is dus prima om iedere ochtend een glas lauw water met citroensap te drinken als jij je daar goed bij voelt. En in ieder geval beter dan een glas frisdrank vol met suiker. Let er wel op dat citroenwater, net als frisdrank zuur is, wat het tandglazuur kan doen oplossen (tanderosie). Er wordt daarom weleens geadviseerd om je citroenwater met een rietje te drinken. Frisdrank proeft niet zuur omdat er naast citroenzuur of fosforzuur (kunstmatige) zoetstoffen aan zijn toegevoegd, maar je tanden merken die zuurstoot wel.

We weten dat het drinken van water gezond is. Maar volgens sommige gezondheidsgoeroes is het gezonder om het water een beetje te verwarmen en er citroensap aan toe te voegen. Dan zou je er je lijf mee kunnen ontgiften en wat kilo’s kwijtraken. Kenmerkend daaraan is echter dat de onderbouwing voor de geclaimde effecten telkens ontbreekt. Dat is ook niet zo verwonderlijk want er is geen goed onderzoek naar gedaan.

Nee, daar is geen bewijs voor. Over ‘ontgiften’ (detoxen) wordt veel geschreven, lees ook eens: De zin en onzin van detoxen. Onduidelijk is bijvoorbeeld welke gifstoffen in welke organen en in welke mate door het drinken van citroenwater dan verwijderd zouden worden. Auteurs van een overzichtsstudie uit 2015 concluderen dat er geen of onvoldoende bewijs is dat detox-diëten of detox-supplementen helpen bij het verwijderen van gifstoffen uit het lichaam [2]. Hierin verwijzen ze ook naar een studie uit 1988 [3]. In deze studie kregen muizen 5 dagen per week, gedurende 5 weken aluminium in het buikvlies gespoten. Daarna kregen ze om de dag, gedurende 2 weken, behoorlijke hoeveelheden citroenzuur of een controlevloeistof (saline) in het buikvlies gespoten. Aan het einde van de studie bleek dat citroenzuur de uitscheiding van aluminium in urine en ontlasting bevorderde vergeleken met de controlevloeistof. Ook nam de concentratie aluminium in enkele organen af. Een interessante bevinding, maar het mag duidelijk zijn dat deze resultaten niet te vertalen zijn naar het drinken (in plaats van injecteren) van citroenwater (in plaats van citroenzuur) door mensen (in plaats van muizen).

Nee, daar is geen bewijs voor. Er is wel een studie waarin gekeken is naar het effect van bepaalde polyfenolen (antioxidanten) uit de schil van citroen [4]. Ook weer bij muizen wel te verstaan. Eén groep kreeg een vetarme voeding, een andere groep een vetrijke voeding en een derde groep kreeg eenzelfde vetrijke voeding, maar dan met 0,5% citroen-polyfenolen. Na 12 weken was de gewichtstoename en energie-inname het laagst in de groep die de vetbeperkte voeding kreeg. Oké. Maar in de twee groepen die de vetrijke voeding kregen was de gewichtstoename het laagst in de groep die de citroen-polyfenolen kreeg, terwijl er geen verschil in energie-inname was. Het mag echter duidelijk zijn dat deze resultaten niet te vertalen zijn naar het drinken van citroenwater (in plaats van citroen-polyfenolen van de schil) door mensen (in plaats van muizen).
Citroenwater kan wel bijdragen aan gewichtsverlies wanneer je het drinkt in plaats van suikerhoudende frisdrank of fruitsap. Toch lees je vaak dat citroensap vetverbrandende eigenschappen heeft. Mogelijk is dat idee ten onrechte afkomstig van het redelijk populaire afslanksupplement ‘garcinia cambogia’. Dat is een fruit-extract met als werkzame stof hydroxy-citroenzuur (HCA). Deze stof zou de eetlust verminderen en de vetverbranding stimuleren. Behalve dat het citroenzuur in citroensap niet hetzelfde is als HCA, laten de kwalitatief betere studies ook niet zien dat HCA tot gewichtsverlies leidt [5].

Met het drinken van water met citroensap is weinig mis mee (let wel op je tanden). Maar er is geen bewijs dat het beter is dan water om te ‘ontgiften’ of om gewicht te verliezen.

1. https://nevo-online.rivm.nl/
2. Klein AV, Kiat H. Detox diets for toxin elimination and weight management: a critical review of the evidence. J Hum Nutr Diet. 2015 Dec;28(6):675-86.
3. Domingo JL, Gómez M, Llobet JM, Corbella J. Citric, malic and succinic acids as possible alternatives to deferoxamine in aluminum toxicity. J Toxicol Clin Toxicol. 1988;26(1-2):67-79.
4. Fukuchi Y, Hiramitsu M, Okada M, Hayashi S, Nabeno Y, Osawa T, Naito M. Lemon Polyphenols Suppress Diet-induced Obesity by Up-Regulation of mRNA Levels of the Enzymes Involved in beta-Oxidation in Mouse White Adipose Tissue. J Clin Biochem Nutr. 2008 Nov;43(3):201-9.
5. Onakpoya I, Hung SK, Perry R, Wider B, Ernst E. The Use of Garcinia Extract (Hydroxycitric Acid) as a Weight loss Supplement: A Systematic Review and Meta-Analysis of Randomised Clinical Trials. J Obes. 2011;2011:509038.