moodfoods bestaan ze echt?

Eigenlijk weten we meer niet dan wel als het om de invloed van voeding op onze stemming gaat, zegt Ingeborg Brouwer, professor voeding voor Gezond Leven aan de Vrije Universiteit Amsterdam. “Dit nieuwe veld is nog volop in ontwikkeling. Het zou fijn zijn als het zo makkelijk was: een stuk chocola nemen en je voelt je weer gelukkig. Maar zover zijn we nog niet.”

Stofjes in de hersenen

Wat weten we dan wel? Eerst een stukje biologie. Sommige stoffen die we in onze hersenen aanmaken, bepalen voor een belangrijk gedeelte hoe we ons voelen. Het gaat om bijvoorbeeld serotonine, dopamine, noradrenaline en endorfine. Deze zogenaamde neurotransmitters beïnvloeden onze stemming positief. Bepaalde ‘moodfoods’ lijken ervoor te zorgen dat deze neurotransmitters hun werk goed kunnen doen.

Vette vis

Zo heeft het innemen van omega 3 vetzuren uit vette vis op de langere termijn invloed op hoe we ons voelen, zegt Matthijs Dekker, universitair hoofddocent Food Quality & Design bij Wageningen University. Het in visolie aanwezige vetzuur EPA verbetert het geheugen en het vetzuur DHA zorgt voor een verbeterde gevoeligheid voor neurotransmitters zoals serotonine en dopamine. “Eet elke week een keer vette vis dus, of – als je geen vis lust – kies voor een supplement. Avocado en noten bevatten ook goede vetten, maar we weten niet zeker of deze invloed hebben op de stemming.”

Koolhydraten spelen een rol

Ook koolhydraten – de verzamelnaam voor bijvoorbeeld suikers en zetmeel – spelen een rol bij onze gemoedstoestand. Hiermee verhoog je het transport van het aminozuur tryptofaan naar de hersenen, en daarmee de aanmaak van serotonine. Dekker: “Kies dan wel voor langzaam opneembare koolhydraten, zoals in peulvruchten en volkoren producten. Witte pasta bijvoorbeeld geeft een heel snelle stijging van glucose in het bloed, daardoor krijg je te veel schommelingen.” Extra koolhydraten nemen is niet nodig, want we eten er vaak al te veel van. Extreem weinig koolhydraten eten, zoals sommige mensen doen om af te vallen, is geen aanrader. “Je kunt dan gespannen, nerveus en sloom worden.”

Chocola, koffie en thee

Chocola eten kan een prettig gevoel geven, zeggen sommige studies, omdat chocola fenylethylamine en theobromine bevat. Deze stoffen staan erom bekend dat ze zorgen voor een beter humeur. Waarschijnlijk speelt bij chocola voor een deel ook het placebo-effect, zegt Dekker. “Als je gelooft dat iets werkt, voel je je al beter, dat hoeft niet per se te komen door wat je eet.” Koffie en thee hebben invloed op onze alertheid en de geheugenfunctie. Neem er alleen niet te veel van, adviseert Dekker. Dat geldt ook voor alcohol, dat even voor een betere stemming zorgt, maar daarna juist voor een minder goede. Bij seizoensgebonden stemmingswisselingen kan vitamine D helpen – mits je inderdaad een tekort eraan hebt. Je kunt dit via bloedonderzoek laten checken. Aanvullen kan met zonlicht of een supplement.

Groot Europees onderzoek

“Over een jaar kan ik meer vertellen over wat voeding voor je stemming kan doen”, vertelt Brouwer. Op dit moment werkt ze aan een groot Europees onderzoek genaamd MooDFOOD waarvan de eerste resultaten zoetjesaan binnendruppelen. Ze weet al wel dat gezond eten en gezond leven belangrijk zijn om je goed te voelen. En dat betekent: stress vermijden, weinig alcohol drinken, niet roken, regelmatig bewegen en gezond eten. Ze haalt een onderzoek aan onder inwoners van Toscane. “Hieruit bleek dat de mensen die traditioneel mediterraan aten – zoals fruit, vis en volkoren granen – zich beter voelden dan hun Toscaanse medeburgers die meer westers aten. Maar het is niet duidelijk of mensen verantwoord laten eten ook invloed heeft op een depressie.”

Schijf van Vijf

Houd je qua voeding aan de richtlijnen goede voeding van de Gezondheidsraad, is haar advies. “De Schijf van Vijf is door wetenschappers samengesteld op basis van alle beschikbare bewijzen op het gebied van voeding. Bij aangetoonde tekorten kan een multivitaminepil een prima aanvulling zijn.” Dekker is het daar helemaal mee eens. “Gezond eten, met veel vette vis, groenten en fruit, is altijd goed, net als het voorkomen van overgewicht. Dat werkt positief op andere lichaamsprocessen.”